15. ప్రాంజలి - సుందరకాండ తెలుగు వచస్సు (15వ సర్గము )

ఓం శ్రీ  రాం              ఓం శ్రీ  రాం                 ఓం శ్రీరాం

                                             శ్రీ మాత్రే నమ:
                            శ్రీ  రామ చంద్రపరబ్రహ్మనే నమ:

 15 వ సర్గ (వాల్మికి రామాయణములోని తెలుగు వచస్సు)

అశొకవనము కల్పలతలతో వృక్షములతో శోభిల్లు చుండెను
దివ్యగంధములతోను, రసములతొను పరిపూర్ణమైనదియును
మృగ, పక్షి సమూహములతొ అన్ని వైపుల చక్కగా ఉన్నదియును 
పెద్ద భవనములతో ఉన్న రాక్షసులు ఉన్న ప్రాంతమును మారుతి చూసెను

కోయిలల మధురకలధ్వనులతోను మార్మోగుచున్నదియును
కలువలు, పద్మాలు  సువర్ణ వర్ణములో వెలుగు చుండెను 
నడి బావులు ప్రక్క పెక్కు  ఆసనాలు, తివచీలు పరిచియుండెను
అనేక భూగ్రుహములతొ నందనవనము వాలే ఉండెను 

సర్వఋతువులయందు  పూచె పూలు అన్ని అక్కడ పూయు చుండెను
ఫలవంతములైన వృక్షములతో కూడు కొని దట్టముగా  ఉండెను
అక్కడ అశొక వృక్షములు సూర్యొదయ ప్రభవలె వెలుగు చుండెను 
అక్కడ అన్నిప్రజ్వలిస్తున్నట్లు హనుమంతుడు చూసెను 

పక్షులు చెట్ల కొమ్మలను పత్ర రహితముగా చేయు చుండెను
చెట్లపై ఉన్న పూలన్ని మంటలవలె మండు  చుండెను 
వందలకొలది పక్షులు చెట్లపై వ్రాలి పైకి ఎగురు చుండెను 
సాఖాగ్రమునుండి మొదళ్ళవరకు పుష్పములు వంగి నేలను తాకుచుండెను  

గన్నేరు చెట్లతోనూ, నిండుగా పూచినమొదుగ పూలతోను 
పున్నాగ చెట్లను,ఏడాకుల అరటిచెట్లను,సంపెంగ చెట్లను
గుగ్గిల చెట్లను, అనేక చెట్లుతో, పుష్పాలతో శోభిల్లు చుండెను 
అక్కడ పుష్పములు రత్నమువలె వజ్రములవలె మెరియుచుండెను 

వృక్షములు బంగారువన్నెతోను, అగ్ని శిఖవలె వెలుగు చుండెను 
కొన్నివృక్షములు కాటుకువన్నెతోను దేవతా ఉద్యానవనమువలె ఉండెను
ఉద్యానవనములు దివ్యముగా మకరందములునువెదజల్లు చుండెను 
అక్కడ పూలన్ని వెలుగుతూ రెండవ ఆకాశ నక్షత్రాలవలె ఉండెను

పుష్పములు రత్నములతో వెలసిల్లి 5వ సముద్రమువలె ఉండెను
మృగ పక్షి సంఘములు అనేక విధములుగానాదములు చేయు 
 చుండెను
సుఘంద పరిమళాలతో శోభిల్లు చున్న వనములు చూసెను 
గంధమాదన పర్వతమువలె ఉండుట హనుమంతుడు చూసెను

వానరపుంగవుడుకొంత దూరములొ చైత్య ప్రాసాదమును చూసెను
ఆ ప్రాసాదము లోపల అత్యన్నతమైన వేయి స్తంభములు ఉండెను
కైలాస పర్వతమువలె తేజోవంతమై తెల్లగా యుండెను 
పగడపుమేట్లతోను, బంగారువేదికలతోను మిరమిట్లుగొల్పుచుండెను

నిర్మలమైన చైత్య ప్రాసాదమువల్ల నాకాశము నొరయు చున్నట్లుండెను
ఆ చైత్య ప్రాసాదదర్సనానంతరము అతడొక దీనురాలుగు స్త్రీని చూసెను
ఆమె మలినమైన వస్త్రములను ధరించి రాక్షస స్త్రీల పరివేష్టితమై  యుండెను
ఉవవాసములచె కృశించి, ధీనురాలై , ధీర్ఘ విశ్వాసములను విడుచు చుండెను

ఆమె వీలైన రూపముతో  వేల్గొందు  దేహకాంతి కలిదియును
పచ్చని వన్నె గల మాసిన పట్టు వస్త్రమును ధరించి నదియును
 ఆమె అలంకార రహితయై పొగతో కప్పుబడిన కాంతి వలేఉండెను
పద్మములు లేని సరస్సువలె అలంకార రహితయగు స్త్రీ ఉండెను 

భోజనము చేయక కృశించి నదియును
కన్నీటితో నిండిన మోముకలదియును 
ధీనురాలును చింతా శోకమగ్నయును
నిత్యమూ దు:ఖమును మునిగిదియును 

తన ప్రియజనమును దర్శిమ్పనిదియును 
రాక్షసగణముచే నిత్యముచూచు చున్నదియును
అంగారక గ్రహముచే పీడితమైన రోహిణివలెను
చాల కష్టము మీద ఈమె సీత యని గుర్తించెను

లేళ్ళకు దూరమై వేట కుక్కలకిచిక్కిన ఆడలేడి  వలే యుండెను
కటి ప్రదేశమువరకు వ్రేలాడుచున్న, నల్లత్రాచువంటి ఒక జడతోను 
వర్షాకాలాంతమునందు నల్లని వృక్షపంక్తితో కూడిన భూమివలే యుండెను 
దు:ఖములచే సంతృప్తిరాలును, ఎటువంటి వ్యసనములులేని ఒక స్త్రీని చూచెను

ఆమె శుక్ల పక్షారంభమునండలి చంద్రరేఖవలె మిక్కిలి శుద్ధముగా ఉండెను 
హనుమంతుడు ఆలోచించి నిశ్చయముగా ఈమె సీతయని అను కొనెను
ఆమె గురుతు పట్టుటకు వీలైన రూపముతొ వేల్గొందు  దేహకాంతి కల దియును 
ధూమజాలముచె కప్పు బడిన అగ్నిశిఖలను బోలియున్న ఒక స్త్రీని మారుతి చూసెను 

నిండు చంద్రుని బోలు మోము గలదియును 
సుందరమగు కను బొమలు గలదియును 
గుండ్రమైన సుందరమగు  పయోధరములు గలదియును
సుగ్రదితములగు అవయవములు కలదియును 

పద్మ పత్రములను బోలిన కన్నులు కలదియును
కామదేవుని యిల్లాలగు రతి దేవిని పోలినదియును
 సమస్తలోకములో ఉన్న ప్ర్రాణులకు ఇష్టమైనదియును 
 పున్నమి చెంద్రుని వెన్నెల కాంతిగల సీతను మారుతి చూసెను

మిక్కిలి మలినముగా విశాల నేత్రములు కలదియును 
రావణుడు అపహరించి తెచ్చిన సీత ఈమె అయి ఉండవచ్చును
యుక్తా యుక్తములైన హేతువులచే ఆమె సీత అని ఊహించెను
ఎట్లాచూడబడునొ అట్టిరూపముగా ఉన్న స్త్రీ ని సీత అని అను కొనెను

ఈమె దేహకాంతిచే అనీ దిక్కుల యందలి చీకటిని పోగొట్టు చుండెను
 మయూరివలె అందమైనదియును, దొండపండుపెదవులు కలదియును
మహోత్తరమైన శోకజాలముచే ఆచ్చాదితమై విశేషముగా సోభిమ్ప 
నిదియును 
సన్ననినడుము ఉన్న ఒక స్త్రీని చూసి ఆమెసీతఅని హనుమంతుడను   కొనెను 

సందేహముతో నిండిన స్మరణ శక్తి వలెను 
క్రింద పడి పోయి నశించిన సమృద్దివలెను
అనుకొనివిధముగా దెబ్బతిన్న శ్రద్దవలెను
కోర్కలు సఫలములు కాక భగ్నమైన ఆశలవలెను 

విఘ్నములతో కూడిన కార్య సిద్దివలెను
కాలుష్యముతో కలుషితమైన బుద్దివలెను
ఆభూతమైన అపవాదముచె పతితమైన కీర్తివలెను
రామసేవ ప్రతిభంధముచేత వ్యధను పొందుచుండెను

స్త్రీ రక్షోగణములచే పీడించ బడు చున్నదియును 
 మృగ సాబకమును పోలిన కన్నులు కలదియును 
కలతచెందిన మోఖముతో ఇటు నటు చూచు చున్నదియును
అబలయును, కన్నీటితో నిండి యున్న స్త్రీని సీత అనిగుర్తించెను

కనురెప్పలుకదిలిస్తూ, దీర్ఘవిశ్వాసములు విడుచు చున్నదియును
అలంకార రహితముగా మలపంకములు మధ్యేనే  ఉన్నదియును
మేఘములుకప్పిన చంద్రకాంతి వలే ఉన్న సీతను చూసేను 
మననములేక వేదవిద్య శిధిలమైనట్లు సీతను చూసి బుద్ధి  సందేహములో పడెను

అలంకార రహితయగు సీతను సంస్కార రహితమై అర్ధాంతరమును 
విశాల నేత్రములుగల దోషరహితులైన జనక మహారాజకుమార్తెను
యుక్తా యుక్తములైన హేతువలచేత ఆమె ఖచ్చితముగా సీతె యగును 
భోధించు వాక్కు కలిగిన స్త్రీని సీత అని హనుమంతుడు గుర్తించెను 

సీత  ఎప్పుడు రాముని ప్రేమ కొరకు ఆభరణములు అలంకరించు కొని యుండును 
అట్టి ఆభరణములే ఇప్పుడు సీత శరీరముపై ప్రకాశించు చుండెను 
చక్కగా మెరుస్తున్న కర్ణాభరణములను, కుండలములు ధరించు యుండెను
మణులు, పగడములు పొదగబడిన కంకణములను ధరించు యుండెను 

సీత ధరించిన ఆభరణములు చాలా కాలమునుండి ఉండుటవల్ల నల్లగా ఉండెను 
సీత అక్కడ పర్వతము మీద వదిలిన నగలు ఇక్కడ కనబడ కుండెను
       అక్కడ సీత ఏమివదలలేదో ఆ నగలన్నీఇక్కడ కనబడు చుండెను 
రాముడు మాతోచేప్పిన ఆభరణములు సీత వద్ద ఉన్నట్లు మారుతి గమనించెను

ఆభరణములతో వదిలాన వస్త్రము, ఇప్పుడు దరించ వస్త్రము ఒకటేనని గుర్తించెను 
సీత ధరించిన వస్త్రము రెండవ వస్త్రమువలె వన్నే తగ్గినట్లు కనబడు చుండెను 
ఈమె ఆనాడు ఆభరణములు వస్త్రముతో సహా క్రింద పడ వేసినట్లు ఊహించెను 
ధీనావస్తలొ ఉన్న సీతను ఏవిధముగా కలవాలని మారుతి ఆలోచించు చుండెను

రావణుడు అపహరించి తెచ్చిన రాముని ప్రియురాలిన సీత ఈమై ఉండును
రాముని మనస్సులో ప్రియురాలిన సీత మారకుండా స్తిరముగా ఉండెను 
ఈ దేవి రూపము రాముని తలుస్తూ దేహ దెహావయవములు మారకుండా ఉండెను 
సీత అందమును స్మరిస్తు రామచంద్రుడు దేహదారుడ్యముగా ఉండెను

   రాముడు కనబడ కుండా పోయిన స్త్రీ కదా అని జాలి చూపెను
నేను తప వేరెవ్వరు రక్షకులు లేరని మనస్సుతో దయ చూపెను 
కనబడకుండా వెళ్ళినది భార్య అగుటచే శొకముతో ఉండెను 
ఆమె ప్రియురాలు అగుటచే ప్రేమతో మిక్కిలి సంతాపము పొందెను 

ఈదేవి మనస్సు ఎప్పుడు భర్త అయిన రామచంద్రుని పైనను 
శ్రీ రామచంద్రుని మనస్సు ఎప్పుడు భార్య అయిన సీత పైనను 
సీత రాముడే నన్ను రక్క్షించుతాడని నమ్మకముతోను ఉండెను
శ్రీ రామచంద్రుడు సీత ఏలోకంలో ఉన్న రక్షించగలనని  అనుకొనెను

యోవనమదము ఉప్పొంగుచున్న రాముడు సీత కొరకు వేచి ఉండెను 
భార్య దూరము అవుటకు చాల దుష్కరమైన కార్యము చేసి యుండవచ్చును 
హనుమంతుడు దృడసంకల్పముతొ చేట్టుక్రిందున్న స్త్రీ ని సీత అని గుర్తించెను
హనుమంతుడు స్రీ రామచంద్రుని మనస్సులో సమీపించి మిక్కిలి ప్రశంసించెను    

స్రీ సుందర కాండమునందు 15వ సర్గము సమాప్తము