19. ప్రాంజలి - సుందరకాండ తెలుగు వచస్సు (19వ సర్గము)

ఓం శ్రీ  రాం              ఓం శ్రీ  రాం                 ఓం శ్రీరాం

                                             శ్రీ మాత్రే నమ:
                            శ్రీ  రామ చంద్రపరబ్రహ్మనే నమ:

 19 వ సర్గ (వాల్మికి రామాయణములోని 32 శ్లోకాల  తెలుగు వచస్సు)

(రావణున్ని చూడగానే  దు:ఖ -భయ-చింతలతో-మునిగిన సీత అవస్థ)

విదేహ రాజకుమారి, సుందరమైన సీత, కటి ప్రదేశములో ఉండెను

రూప యవ్వన సంపన్నుడు, ఉత్తమభూషనముల భూషితుడును 

రాక్షస రాజైన రావణుడు సీత ఉన్న ప్రదేశము దగ్గరకు  వచ్చెను 

గాలికి అరటిచెట్టు కంపించినట్లు సీత రావణున్ని చూసి కంపించెను

రావణుడు రాక్షసీగనములచె రక్షిమ్పబడుచున్న సీతను చూచెను 

సీత సుందరమైన దేహకాంతితోను, విశాలనేత్రములు కలదియును

సీతాదేవి ఊరువలతొ వక్షమును, భాహువులతో వక్షోజాలములను 
కప్పుకొని వేరొక మార్గము లేక రోదనము చెస్తూ భూమిని చూచు చుండెను

వ్రతములో ఉన్న సీత కటిక నేలపై కూర్చొని విలపించు చుండెను
వృక్షమునుండి ఛేదింపబడి నాలపై పడివున్న కొమ్మ వలే ఉండెను
అలంకరించు కొనదగిననను, అలంకరించు కోకుండా ఉండెను 
ద:ఖార్తయగు సీత, సముద్రములో శిధిలమైన నావవలె ఉండెను

బురద అంటుకొనిన తామర పూవువలె ప్రకాసించిన వెలుగు లేకుండెను 
సీత మనస్సు రధములో భర్త వద్దకు వెళ్ళు చున్నట్లు ఉండెను 
భుద్ది కలవాడైన రామచంద్రుని మనసు చూడాలనిపించు చుండెను
ఉత్తమ సౌందర్యముగల సీత రామునివద్దే చిత్తమును నిలిపి ఉంచెను  

కృశించినదియును, రోదన పరయును
అసహాయయును, సింతాశోకమగ్నయును 
హద్దులేని దు:క్ఖమును అనుభవించు చున్నదియును
శ్రీరామచంద్రుని సర్వాత్మనా సీత అనుకరించుచుండెను 

సీత మణిమంత్రములచేత కట్టుబడి కొట్టుకోనుచున్న ఆడత్రాచువలెను    ధూమమములొ ఉక్కిరి బిక్కిరి అగుచున్న రోహిణి వలెను 

వృత్తశీలసపన్నమును, అచారవంతమునగు కులమున జన్మించి నదియును
సీత ఉత్తమకులమున పరిణయమాడి దుష్కులమున పుట్టినదానివలె ఉండెను 

అసత్య దోషారోపనము చేత చెడిపోయిన కీర్తివలెను
అద్యయనము లేక పోవుటచే శిధిలమైన విద్యవలెను
ఏంటో గొప్ప కీర్తిని గడించిన, క్షీనించిన కీర్తివలెను
అవమానింప బడిన శ్రద్దవలె సీత ఉండెను 

క్షీనించి పోయిన పూజవలెను
దెబ్బ తిన్న ఆశ వలెను 
రావాల్సిన రాకుండా పోయిన లాభం వలెను
నెరవేర్చ వలసిన ఆజ్ఞ వలే సీత ఉండెను

తొక్కి వేయబడిన పద్మ లత వలెను 
శూరులందరూ చనిపోయిన సేవవలెను
చీకటి కప్పిఉన్న కాంతి మాయ వలెను 
ఏందీ పోయిన నదివలె సీత ఉండెను 

ఉత్పాత సమయమునందు మండుచున్న దిక్కు వలెను 
ఒకరికోసం చేసిన మరొకరిని నష్టపరిచిన పూజవలెను 
అపవిత్ర వస్తువుల స్పర్శచే అపవిత్రమై పోయిన అగ్నివేదికవలెను
రాహువు మింగగా చంద్రుని కాంతి పోయినట్లు సీత ఉండెను

భయపెట్ట బడిన విహంగములు కలదియును
ఏను తొండముచే నాశనము చేయ బడుచున్నదియును
చెల్లా చెదరగాఉన్న పద్మ సరసివలె ఉన్నదియును 
నలుగు మొదలగునవి లేక సరస్సులో పద్మమువలె,కృష్ణ పక్ష నిశవలె సీత ఉండెను 

భర్త శోకముచే పీడితురాలై యుండెను
ఏందీ పోయిన నదివలె విలపించు చుండెను 
కృష్ణ పక్షరాత్రి వలె శొభావిహీను రాలై ఉండెను
వేడికి ఎండిన తామర తూదువలె సీత ఉండెను 

ఉపవాసము చేతను దు:ఖము చేతను 
ఆలోచనల చేతను, భయము చేతను 
దుర్బలురాలై కృశించి దైన్యముతో ఉండెను 
రామద్యానమును గొప్పతపస్సుగా సీత చేయు చుండెను

అందమైన కనురేప్పలతో చివర ఎర్రగాను 
దోషాలేశము కూడాలేని సీత నలువైపుల చూచుచున్నదియును 
అచంచమైన పాతివ్రత్యమును పాటించు చున్నదియును 
అట్టి సీతను రావణుడు నేను చెప్పినట్లు విననిచో చంపెదను అనెను

శ్రీ సుందరకాండ 19వ సర్గ సమాప్తము